Ibilbide Arkeologikoek, Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatutako Ibilbide Historikoak programaren barruan, bisita paregabeak eskaintzen dituzte ondare-balioko tokietan, hala nola Tribisburuko nekropoli erromatarrean, Katillotxuko estazio megalitikoan, Foruko herrixka erromatarrean, Ereñozarreko gazteluan, Arrolako oppidumean edo Finagako kultura-multzoan.
Udan zehar, aukera dago Bizkaia ikuspegi berri batetik ezagutzeko, Bizkaiko Foru Aldundiak bultzatutako Ibilbide Historikoetan sartutako ibilbide arkeologikoei esker.
Ibilbide Arkeologikoek Ibilbide Historikoak programa osatzen dute, eta aukera ematen dute Urdaibaiko eta Bizkaiko historian zehar 5.000 urteko ibilbidea egiteko, Neolitotik Erdi Arora, Urdaibaiko Biosfera Erreserba bezalako ingurune pribilegiatu batean. Sei ibilbide gidatu horiei esker, Urdaibaiko eta Basauriko aztarnategi arkeologiko garrantzitsuak bisitatu daitezke, hainbat modalitate konbinatuz: oinez, tren turistikoan eta arkeologiako, biologiako, toponimiako eta euskal filologiako adituek lagunduta; halaber, errealitate birtualeko jarduerak eta zeinu-hizkuntzan egindako bisitak ere badaude, esperientzia murgiltzaileagoa eta inklusiboagoa lortzeko. Aztarnategien artean, nabarmentzekoak dira Arrolako oppiduma (Arratzu), defentsa-talaia erromatar bat —bisita birtualak eta herrixkako etxebizitzak birsortzen dituen interpretazio-zentro bat ere badituena—; Foruko herrixka erromatarra (Forua), zeinak Tourseko San Martin elizara bisita ere barne hartzen duen, han foro erromatarraren eta antzinako nekropolien aztarnak kontserbatzen baitira; Tribisburuko (Bermeo/Busturia) nekropoli erromatarra, duela 2.000 urteko hilobiak eta hileta-errituak ezagutzeko aukera ematen duena; Ereñozarreko gaztelua (Ereño), hurbileko herrixken historia zaintzen duten Erdi Aroko gotorleku baten eta nekropoli baten aztarnekin; Katillotxuko estazio megalitikoa (Sukarrieta/Busturia/Mundaka), oinez ibilbide bat eginez natura ingurune ikusgarri batean trikuharriak eta tumuluak miresteko aukera ematen duena, eta Finagako kultura-multzoa (Basauri), zeina ermita kristau goiztiar bategatik eta erromatarren aurreko garaitik XI. mendera arteko hilobi sekuentzia berezi bategatik nabarmentzen den eta Bizkaiari buruzko informazio arkeologiko baliotsua ematen duen. Programa kultural horrek tokiko historiako gertakari erabakigarrien zabalkundea egiten du eta talde txikietan egiten da, jasangarritasuna eta ingurune naturalarekiko eta ondarearekiko errespetua bermatzeko.
Bisita bereziak:
Uztailean eta abuztuan, ohiko arkeologia-ibilbideez gain, esperientziari balio erantsia emango dioten aditu ezagunek gidatutako bisita bereziak eskainiko dira. Bisitak leku hauetara egingo dira:
- Katillotxuko estazio megalitikoa (uztailak 26), Juan Carlos López Quintana arkeologo eta indusketaren zuzendariarekin. Irteera oinez Sukarrietatik, 09:00etan.
- Arrolako oppiduma (uztailak 27), Juan José Cepeda arkeologo eta indusketaren zuzendariarekin. Irteera oinez Arratzuko plazatik (Loiola auzoa), 09:00etan.
- Arrolako oppiduma (abuztuak 2): Oinezko bisita, toponimian eta tokiko euskaran arreta jarrita, Labayru Fundazioarekin eta Adolfo Arejita euskaltzainarekin. Irteera 9:00etan, Arratzuko plazatik (Loiola auzoa).
- Tribisburuko nekropoli erromatarra (abuztuak 3): Bisita Juan José Cepeda arkeologo eta indusketaren zuzendariarekin. Irteera 10:30ean, Cannon jatetxetik (Bermeo).
- Foruko herrixka erromatarra (abuztuak 10): Bisita Ana Martínez Salcedo arkeologo eta indusketako zuzendariarekin. Irteera Foruko udaletxetik, 10:30ean.
- Tribisburuko nekropoli erromatarra (abuztuak 15): Bisita botanikoa aztarnategira Amador Prieto biologoarekin. Irteera 10:30ean, Cannon jatetxetik (Bermeo).
- Ereñozarreko gaztelua (abuztuak 17): Bisita Mikel Neira arkeologo eta indusketaren zuzendariarekin; zeinu-hizkuntzako interpretazioa ere egongo da. Irteera 10:30ean, Ereñoko plazatik.
Bisita berezi horiek ohiko programazioa osatzen dute, eta Bizkaiko ondarean sakontzea ahalbidetzen dute, arloko espezialistarik onenen eskutik.
Iraila: Bizkaiko Zin Bidea
Irailean, Bizkaiko Zin Bidearekin emango zaio amaiera programazioari, hau da, Bizkaiko jaunak Foruak zin egiten zituen tokietatik Bilbo, Gernika eta Bermeo artean egindako ibilbidearekin. Ibilbide hori hiru etapatan egin daiteke, oinez, edo goiz batean autobusez, eta bertan, Bizkaiko historia eta nortasun politikoa hurbilduko zaizkio publikoari.